Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea

Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea

+34 944 001 133

oee@oeegunea.eus

Zenbait emakumeren ekarpenak Mikrobiologiaren historian

Egileak:

Joxe Mari Manterola Martija

Susana Canillas Rodríguez

Miren Argiñe Vallejo Luis

Daniel Elorza Goikoetxea

Maite Lage Valiente

Ana Moreno Rodrigo

Jorge Taboada Gomez

0


Sarrera

Joan den mendearen lehen hamarkadetan, emakumeek zailtasun handiak izan zituzten goi-mailako ikasketak egiteko. Hala ere, azpimarratzekoak dira zenbait emakume mikrobiologo, zailtasun haiek gaindituz, mikrobiologiaren historian ekarpen garrantzitsuak egin baitzituzten.

Helburuak

Zenbait emakume mikrobiologoren lanen, ikerketen eta jaso dituzten sari eta ohoreen berri ematea.

Metodoak

Literatura zientifikoa eta zenbait web-orri aztertu ditugu.

Emaitzak

Angelina Eilshemius. Bere senarrak R. Koch-en laborategian egiten zuen lan. Gelatinarekin prestatzen zituzten hazkuntza-medioak, baina horiek 37 ºC-ra urtu egiten ziren. Angelinak eman zion konponbidea bere senarrari: Javan egiten zen agarra ipiniz gero, hazkuntza-medioak gogor mantenduko ziren. Geroztik agarrarekin prestatzen dira mikrobiologian erabiltzen diren hazkuntza-medio solido gehienak.

Rebecca Lancefield. 1933an estreptokoko hemolitikoak sailkatzeko era jakitera eman zuen, estreptokokoek horman dituzten antigenoen arabera (Lancefield-en testa).

Margaret Pittman. Haemophilus infuenzae batzuek kapsula zutela eta horrek patogenikoak egiten zituela ohartu zen. Gainera, kukutxeztularen aurkako txertoa lortu zuen.

Barbara McClintock. 1982an Medikuntza Nobel Saria jaso zuen, deskribatu zuelako gene batzuek mugitu egiten zirela (transposoiak) genoma barnean.

Dorothy Hodgkin. 1964an kimikako Nobel Saria irabazi zuen, penizilinaren eta B12 bitaminaren estruktura asmatu zituelako. Penizilinaren estruktura ezagutzeak erraztu egin zuen penizilinaren ekoizpen industriala eta erabilera.

Gertrude Elion. Medikuntzako Nobel Saria jaso zuen 1988an, farmako berri asko sortu zituelako; besteak beste, 6-merkatopurina, azatioprina, alopurinol, pirimetamina, trimetoprim eta aziklobir.

Rosalind Franklin. DNAren estruktura fotografiatu zuen X izpien bitartez. Fotografia horiek kontuan izanda, Watson eta Crick-ek asmatu zuten DNAren estruktura.

Rosalyn Yalow. Medikuntzako Nobel Saria irabazi zuen, erradio-immunoentsegua asmatu zuelako.

Martha Chase . Hershey-rekin batera antzeman zuen DNAk daramala informazio genetikoa.

Rita Colwell. Vibrio cholerae itsasoaren zooplanktonean mantentzen dela ohartu zen. Indiako emakumeei irakatsi zien ura shari-ehunean zehar iragaziz gero, erdira jaisten dela V.choleraek eragindako beherakoen intzidentzia.

Françoise Barre-Sinoussi. 1983an, isolatu eta deskribatu zuen giza immunoeskasiaren birusa (GIBa). 2008an Medikuntzako Nobel Saria jaso zuen.

Ondorioak

Eskertzekoa eta gogoan izatekoa da hainbat emakumek, askotan oso egoera zailean, egin izan duten lan zientifiko oparoa.

Bibliografia

Azken Berriak

Karlos Ibarguren eta Miren Altuna: Euskara: ukendua zauriarentzat
Karlos eta Miren
Berria egunkarian Miren Altuna eta Karlos Ibarguren medikuak elkarrizketatu ditu, euskarak osasun zerbitzuetan duen garrantzia hobeto ezagutzeko Elkarrizketa osoa: Euskara ukendua zauriarentzat   ALTUNA: Egoiliarra nintzen Iruñean...
Jon Zarate Sesma: «Lehentasuna da babesa ematea beren lana euskaraz egingo duten osasun profesional horiei"
Jon
EHEk eta EHUk lan bat egin dute elkarrekin, osasun profesionalak eta euskal pazienteen arteko harremanei buruz gogoeta egiteko. «Euskaraz artatu nautenetan, eskertu egin dut, eta konfiantza handiagoko eremu batean sentitu dut neure burua»....

Berri +

Ugarteburu sariak
Egin bazkide
Gizarte-sareak
facebook twitter
Laguntzaileak
Eusko Jaurlaritza
Bai Euskarari

©OEE

Diseinua: Di-Da Garapena: Bitarlan