10. Osasun Jardunaldiak: Osasuna denontzat 2000. urtean
LEHEN MAILAKO LAGUNTZAKO KONTSULTA BATEKO HERIOTZEN DESKRIBAPENA
Egilea: L. UNZUETA
Sarrera
SARRERA
Lehen Mailako Laguntzaren ezaugarrietako bat zera da, gizakia gaixotzen den unetik, sendatu, kronifikatu edo hiltzen den uneraino zaintzen dela. Bitarte horretan gertatzen dena eta, batez ere, heriotzaren ingurukoak eta heriotzaren zergatiak ezagutzea da lan honen helburua.
Metodoak
MATERIALA ETA METODOAK
Zeharkako ikerketa deskriptiboa. l991ko maiatzetik 2000ko urtarrilera bitartean jazotako heriotzak. Ezagupen iturria: kontsultan egindako jarraipenetik, familiaren bitartez edo eskelen bidez jakin diren heriotzak. Aldagaiak: adina, sexua, heriotza jazo deneko lekua, gaixotasunaren jarraipena eta heriotzaren zergatia.
Emaitzak
EMAITZAK
Guztira 100 heriotza izan dira aztertutako tartean. Heriotzarik gehienak 1997an izan dira (17). Hildakoen adinari dagokionez, gazteena 26 urtekoa, zaharrena 95 urtekoa; batez besteko adina, 70 urte. %57 gizonezkoak izan dira eta %43 andrazkoak. Hil diren lekuari dagokionez, % 49euren etxeetan hil dira, %41 ospitalean, %3 zaharrentzako egoitzetan eta %7 ez dakigu non hil diren. %53ri jarraipena egin zaie beren gaixotasunaren prozesuan. Heriotzaren zergatiari dagokionez: lehena, neoplasiak (%29); bigarrena, gaixotasun kardiobaskularrak () eta HIESa (%7); ezezaguna. Gaixotasun kronikoak dituztenei jarraipen zehatzagoa egin zaie (p<0,05). Sexuaren araberako heriotzaren zergatietan diferentziak daude; gizonezkoengan, aipatutako lau zergatiok ordena berean gertatzen dira; andrazkoengan, ostera, gaixotasun kardiobaskularrak dira lehenak.
Ondorioak
ONDORIOAK
Hobetu egin daiteke heriotzen ezagupena, lekuari eta zergatiari dagokienez. Baita gaixotasunaren jarraipena ere.
Azken Berriak
Karlos Ibarguren eta Miren Altuna: Euskara: ukendua zauriarentzat
Jon Zarate Sesma: «Lehentasuna da babesa ematea beren lana euskaraz egingo duten osasun profesional horiei"
