15. Osasun Jardunaldiak: Adimen Osasuna Oztopoak Gainditzen
PARKINSONEN GAIXOTASUNA ETA LUDOPATIA
Egileak: OLGA MAISTERRA * , L. IMIRIZALDU ** , X. PAGONABARRAGA *** , B. PASCUAL *** , A. GIRONELL *** , J. KULISEVSKY ***
* Neurologia Zerbitzua, Nafarroako Ospitalea. Iruña. ** Neurofisiologia Zerbitzua, Bideko Ama Ospitalea. Iruña. *** Unitat de Trastorns del Moviment, Servei de Neurologia, Hospital de Santa Creu i Sant Pau. Bartzelona.
Sarrera
SARRERA
Parkinsonen gaixotasuna (PG) hainbat portaera aldaketarekin lotuta dago, adibidez ludopatiarekin. PG-ren tratamenduan emandako dopaminak sisteman nigro-estriatuan du eragin handiena; baita sisteman mesolinbikoan ere, baina gehiegizko modu batean, izaera-arazoak garatuaz.
Metodoak
GAIXOAK ETA METODOAK
PG eta ludopatia zituzten lau gaixo aurkezten ditugu, Bartzelonako Sant Pau Ospitalean ikusiak:
1. kasua: 69 urte, gizonezkoa. PG-ren hasiera 13 urtetan. Tratamenduan L- Doparekin. Orain dela 3 urte, diskinesiak agertu zirenez, pergolida eta entakapona gehitu zitzaizkion. Haien ondorioz, ludopatia garatu zuen.
2. kasua: 64 urte, gizonezkoa. PG duela 24 urte. Tratamendua L-Doparekin eta kabergolinarekin. Azken honekin ludopatia agertu zen. Gaixotasuna kontrolaezina zenez, kirurgiarekin saiatu ginen. Kirurgiaren ondoren mugimenduan hobera egin zuen, baina ludopatia ez zen konpondu.
3. kasua: 45 urte, emakumezkoa. Pergolidarekin hobera egin du gaixotasunak, baina ludopatia eta gaixotasun obsesibo-konpulsiboak garatu zituen.
4. kasua: 57 urte, emakumezkoa. PG agertu eta handik 9 urtera, ludopatia garatu zuen. Momentu horretan mugimendu arazo garrantzitsuak zituenez, ropinirolarekin tratamenduan zegoen; eta horrek eragin zuen portaera hori agertzea.
Kasu guztietan honako erabakia hartu zen: PG-rako erabiltzen diren medi-
kamentuak dosiak jaistea, farmako psikoaktiboaren dosia handitzea eta psikoterapia.
Ondorioak
ONDORIOAK
1. Edozein farmako dopaminergikok (L-dopa, agonista dopaminergikoak, apomorfina) ludopatia eragin dezake.
2. PG goiztiarra eta konplikatua duten gaixoetan maizago agertzen da.
3. Beste hainbat portaera aldaketarekin ere lotura izan dezake (gaixotasun obsesibo-konpulsiboa, L-doparekiko menpekotasuna, hipersexualitatea, kleptomania etab.)
4. Ludopatia eta beste arazo hauen tratamenduan PG-rako medikamentuak egokitu eta psikoterapia gehitu behar dira.
BIBLIOGRAFIA
Molina JA, et al. Pathologic Gambling in Parkinson’s disease: A behavioural manifestation of pharmcologic treatment? Mov. Disorders 2000; 15: 869- 872.
Evans A, et al. Punding in Parkinson’s disease: its relation to the dopamine dysregulation syndrome. Mov. Disorders 2004; 19: 397-405.
Kurlan R. Disabling repetitive behaviors in Parkinson’s disease. Mov. Di- sorders 2004; 19: 433-436.
Givannoni G, et al. Hedonistic homeostatic dysregulation in patients with Parkinson’s disease on dopamine replacement therapies. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 2000; 68: 423-428.
Azken Berriak
Osakidetzan euskaldunak identifikatuta: arta euskaraz bermatzeko bidean pauso bat?
Hitzez hitz, etorkizuna berreraiki
